Οι αθλητές του καλλιτεχνικού πατινάζ περιστρέφονται με τόσο απίστευτα γρήγορες ταχύτητες — έως και έξι στροφές ανά δευτερόλεπτο — που μπορεί να κάνει ακόμη και τους θεατές να αισθάνονται λιγάκι «ζαλισμένοι».
«Πώς δεν ζαλίζονται οι αθλητές του καλλιτεχνικού πατινάζ;» ήταν μία από τις κορυφαίες αναζητήσεις στο Google την περασμένη εβδομάδα. Πώς λοιπόν αυτοί οι αθλητές κάνουν τέτοιες κινήσεις χωρίς να ανατραπούν; Δεν ζαλίζονται τόσο πολύ, γιατί έχουν μάθει πώς να το ελαχιστοποιούν.
Αν και περιστασιακά πέφτουν κατά την προσγείωση, οι αθλητές του καλλιτεχνικού πατινάζ συνήθως περιστρέφονται στον αέρα χωρίς να χάσουν την ισορροπία τους.
Αυτό συμβαίνει επειδή έχουν ρυθμίσει το σώμα και τον εγκέφαλό τους για να καταπνίξουν αυτό το ιλιγγιώδες συναίσθημα, λένε οι ειδικοί. Η Αμερικανίδα αθλήτρια του καλλιτεχνικού πατινάζ Mirai Nagasu, η οποία κέρδισε ένα χάλκινο μετάλλιο στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες στη Νότια Κορέα το 2018, λέει ότι αισθάνεται τις εναλλαγές αλλά έχει μάθει πώς να επαναφέρει την εστίασή της με τα χρόνια.
«Πιστεύω ότι έχουμε μια μαθησιακή ικανότητα ενάντια στην ορμή που μας χτυπά ενώ περιστρέφουμε», λέει. Η Kathleen Cullen, καθηγήτρια βιοϊατρικής μηχανικής στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, έχει μια πιο επιστημονική απάντηση.
Μελετά το αιθουσαίο σύστημα, το οποίο είναι υπεύθυνο για την αίσθηση της ισορροπίας και της κίνησής μας, και λέει ότι η περιστροφή χωρίς να συνδυάζεται από ζάλη είναι μια τέχνη που τελειοποιείται με την πάροδο του χρόνου.
Στην αρχή της καριέρας τους, οι σκέιτερ και άλλοι αθλητές αισθάνονται ζάλη όταν περιστρέφονται, λέει ο Κάλεν. Αλλά τελικά, εκπαιδεύουν το μυαλό τους να ερμηνεύει καλύτερα αυτό το συναίσθημα.
“Υπάρχει ένα πραγματικά βαθύ θεμελιώδες πράγμα που συμβαίνει στον εγκέφαλο ανθρώπων όπως οι χορευτές ή οι σκέιτερ με πολλή εξάσκηση. Και αυτό είναι βασικά μια αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις πληροφορίες”, λέει ο Cullen.
“Όταν περιστρέφετε γύρω σας, ενεργοποιείτε τα ημικυκλικά κανάλια, τους αισθητήρες περιστροφής. Είναι γεμάτα με υγρό και αισθάνονται την περιστροφή σας. Αλλά όταν σταματήσετε, το υγρό έχει αδράνεια και τείνει να συνεχίσει να κινείται. Στην πραγματικότητα νιώθω μια ψεύτικη αίσθηση κίνησης».
Με τα χρόνια εκπαίδευσης, ο εγκέφαλος των καλλιτεχνικών πατινάζ έχει προσαρμοστεί και έχει μάθει να αγνοεί αυτό το λάθος, λέει.
«Αυτό γίνεται με την πάροδο του χρόνου με κάθε συνεδρία εξάσκησης, μέρα με τη μέρα, καθώς ο εγκέφαλος συγκρίνει τις προσδοκίες του με αυτό που πραγματικά τραβάει από τους αισθητηριακούς του υποδοχείς».
Εν ολίγοις, λέει ο Cullen, οι περισσότεροι άνθρωποι αισθάνονται ότι ο κόσμος εξακολουθεί να στροβιλίζεται ακόμα και αφού σταματήσουν να περιστρέφονται. Αλλά οι Ολυμπιονίκες, και ειδικότερα οι σκέιτερ, γενικά δεν το κάνουν επειδή ο εγκέφαλός τους έχει αλλάξει για να καταστείλει το συναίσθημα.
Οι αθλητές μαθαίνουν επίσης τρόπους να μειώσουν τη ζάλη τους. Για παράδειγμα, η εστίαση σε ένα σταθερό αντικείμενο αναφοράς ή σε ακίνητο αντικείμενο ελαχιστοποιεί τη ζάλη και την απώλεια ισορροπίας.
«Οι χορευτές μπαλέτου συχνά γυρίζουν το κεφάλι τους προς την αντίθετη πλευρά κατά τη διάρκεια κάθε στροφής για να σταθεροποιήσουν μια οπτική αναφορά. Ομοίως, στο τέλος της περιστροφής, οι αθλητές θα καρφώσουν τα μάτια τους σε ένα συγκεκριμένο σημείο στον τοίχο για να έχουν μια σταθερή αναφορά», εξηγεί η Cullen.
Ο εγκέφαλος και το εσωτερικό αυτί βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία με το σώμα και το ένα με το άλλο για να επιτευχθεί ισορροπία, λέει η Brigid Dwyer, επίκουρη καθηγήτρια νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βοστώνης.
Πηγή: CNN
