Στα περισσότερα χωριά της ευρύτερης περιοχής των Ιωαννίνων και ειδικότερα της Δωδώνης, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού αποτελείται πλέον από άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, Δυστυχώς οι νέοι φεύγουν και μη έχοντας κάποια επαγγελματική διέξοδο, εγκαταλείπουν τα χωριά τους, τα οποία ερημώνουν. Η ερήμωση αυτών των χωριών, που αποτελούν κατά γενικότερη ομολογία, στολίδια, αποτελεί πλέον κοινωνική και οικονομική απειλή για την ευημερία της Ηπείρου. Ωστόσο, ο τουρισμός ή καλύτερα ο εναλλακτικός τουρισμός, έχει αρχίσει να αναδεικνύεται ως μια δύναμη που μπορεί να συμβάλει στην αναστροφή της κατάστασης.
Τι είναι όμως και ποια η διαφορά του εναλλακτικούαπό τον μαζικό τουρισμό; Ο πρώτος εστιάζει στη βιωματική εμπειρία, την επαφή με τη φύση, την τοπική κουλτούρα και τις παραδόσεις, σε αντίθεση με τον δεύτερο που επικεντρώνεται στις μεγάλες τουριστικές υποδομές και τις δημοφιλείς περιοχές. Τα χωριά μας, όπως για παράδειγμα το υπέροχο Σενίκο, αναδεικνύουν την ιστορία, τις παραδόσεις, τις τέχνες, την κουλτούρα και τον πολιτισμό της Ηπείρου. Τα γραφικά τοξωτά γεφύρια, τα γεμάτα ζωή πανηγύρια, η μουσική και η γαστρονομία μας με έμφαση τα μοναδικά τυροκομικά προϊόντα της περιοχής, αποτελούν εμπειρίες για τις οποίες οι τουρίστες ενδιαφέρονται να βιώσουν. Η παρουσία αυτού του ρεύματος τουριστών στις περιοχές μας θα αναζωογονήσει τα χωριά, θα φέρει ανάπτυξη και κυρίως θα κρατήσει τους νέους στην Ήπειρο.
Το χωριό Σενίκο στην περιοχή της Δωδώνης,βρίσκεται σε μια τοποθεσία που περιβάλλεται απόφυσική ομορφιά, καθιστώντας το ιδανικό προορισμό για όσους επιθυμούν να συνδυάσουν την ιστορική εξερεύνηση με την απόλαυση της φύσης. Τα μονοπάτια γύρω από την Δωδώνη προσφέρονται για περιπατητικό τουρισμό και φυσιολατρικές διαδρομές. Μια από αυτές καταλήγει σε ένα από τα πιο εμβληματικά μνημεία, το αρχαίο θέατρο της Δωδώνης. Η κατασκευή του έγινε τον 3ο αιώνα π.Χ. από τον βασιλιά Πύρρο και υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα της εποχής του, με χωρητικότητα 18.000 θεατών.
Στην περιοχή Ντουσκάρας, στο Διχούνι, περιβαλλόμενο από την αέναη αρμονία της φύσης δεσπόζει το μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου. Από αυτό το μοναστήρι ξεκίνησε ο Διονύσιος ο Φιλόσοφος το 1611 (σε ηλικία 70 ετών) την δεύτερη και πιο γνωστή του προσπάθεια να οργανώσει εξέγερση κατά των Οθωμανών. Κάθε χρόνο η εορτή του Αγίου Δημητρίου, στις 26 του Οκτώβρη γιορτάζεται με ιδιαίτερη λαμπρότητα, μια εμπειρία που αξίζει να ζήσει κάποιος επισκέπτης της περιοχής. Για τους λάτρεις του υγρού στοιχείου στο Σιστρούνι, βρίσκονται οι αρχικές πηγές του Αχέροντα. Εκεί έχει την δυνατότητα ο επισκέπτης της περιοχής, υπό την σκιά των πλατάνων να δει και να απολαύσει τα κρυστάλλινα νερά του ποταμού. Σε όλο αυτό το παραμυθένιο τοπίο συμβάλλει και το αρχαιότερο μοναστήρι στην Δωδώνη, η Ιερά Μονή Γενεθλίου της Θεοτόκου με την χρονολόγηση του να υπολογίζεται γύρω στο 1156. Φυσικά αξίζει και η επίσκεψη στον πετρόκτιστο νερόμυλο του χωριού, δίπλα ακριβώς από ένα πέτρινο γεφυράκι. Μένοντας στο υγρό στοιχείο και τα πέτρινα γεφύρια του Δήμου Δωδώνης, άξιο αναφοράς, όπως προείπαμε αποτελεί το πέτρινο γεφύρι Ξηροποτάμου στο Σενίκο, το οποίο έχει χαρακτηρισθεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Συνεχίζοντας τον δρόμο προς το χωριό Άγιος Νικόλαος υπάρχει ένα μονοπάτι αλλιώτικο από τα άλλα. Αυτό το μονοπάτι όποιος το συναντάει και επιλέξει να το ακολουθήσει έχει την αίσθηση πως τον οδηγεί κατευθείαν στον παράδεισο. Το τέλος του μονοπατιού καταλήγει μέσα σε ένα αυτοσχέδιο πάρκο, περιβαλλόμενο από δρυόδασος. Η εικόνα είναι λες και βγαίνει από παραμύθι, καθώς το εκκλησάκι της Αγίας Μαρίνας συμβάλλει στο αποτέλεσμα. Κάθε 17 Ιουλίου όλα τα γύρω χωριά και όχι μόνο, μαζεύονται το πρωί στον εκκλησιασμό και ύστερα όλοι μαζί αρχίζουν τον χορό, κρατώντας έτσι την παράδοση και τα έθιμα ή καλύτερα την πολιτιστική κληρονομιά που τους άφησαν οι παλιοί. Εκείνη την ημέρα γιορτάζουν και αυτοί μαζί τους, παρευρισκόμενοι και μη.
Πόσο όμορφα ζώα είναι τα άγρια άλογα, στέκονται εκεί στο όρος της Βρυτζάχας και κοιτάνε, περιμένοντας να αποθανατιστεί η στιγμή από όποιον βρεθεί στο διάβα τους. Παραδίπλα στέκει το μνημείο που έχει τοποθετηθεί για την ανάδειξη της ανδρείας τριακοσίων σουλιωτών με αρχηγούς τον Φώτο Τζαβέλλα και Δήμο Δράκο. Σε εκείνο ακριβώς το μέρος, το 1800 απέκρουσαν τα στρατεύματα του Αλή Πασά. Με μια πιο συνειδητοποιημένη ματιά ο ταξιδιώτης στρέφεται ξανά προς τα άγρια άλογα που δεσπόζουν ελεύθερα, ελεύθερα σαν και αυτόν, χωρίς καταναγκασμούς και περιορισμούς από εξωτερικές δυνάμεις. Έτσι στην Βρυτζάχα ο εναλλακτικός τουρισμός μπορεί να μετατραπεί και σε μάθημα ζωής.
Παρόλο που ο εναλλακτικός τουρισμός προσφέρει μεγάλες προοπτικές, υπάρχουν προκλήσεις που πρέπει να ξεπεραστούν. Οι υποδομές στην περιοχή της Δωδώνης χρειάζονται βελτίωση, ιδιαίτερα όσον αφορά τις οδικές συνδέσεις. Επιπλέον απαιτείται καλύτερος συντονισμός μεταξύ των τοπικών φορέων για την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου στρατηγικού πλάνου τουριστικής ανάπτυξης.
Γιάννης Τζουρίδης
